MY HOMETOWN IS WHERE MY HEART IS.

 Bacolod City: Pangape, Panyaga kag Panyapon

By Henry Libo-on 

***************

Naghapit makadali sa Cabalen. 

Nangape kami ni Cousin Gloria Buendia kag Ma'am Jerry sa Starbucks, SM North. 

Una sa tanan, ini nga bahin sang akon nga Blog, experimental lang. Gusto ko tilawan kon bala maayo man nga ang Blog isulat ko sa Hiligaynon, indi Ilongo kundi Hiligaynon.  Ang Hiligaynon, lenguaje sang taga Panay kag Negros Occidental. Ang Ilongo, isa ka grupo sang mga tawo nga nagikan okon naga puyo sa Probinsya sang Iloilo.  Karon paga suguran ko na ang akon nga Blog. 

PANGAPE. 

Madamo sang Kapehan sa Bacolod nga pwede makadtu-an sa tion nga luyag mo mag pangape ano man oras sang adlaw.

Wala pa nag uso ang mga Kuppa, Starbucks kag ang Bob's, ang Oriental Café sa Smith-Luzuriaga Streets amo na ina ang pina ka bantug nga Kapehan sa Bacolod.  Upod sini nila ang Capizeno's Café sa Burgos Market, kag ang Mabunay Magnet Café sa Central Market. 

Subong nga panahon ang uso nga pangapehan ang Starbucks kag Bob's sa SM.  Pirmi ako ga pangape sa Bob's pero sa sini nga kahigayunan nag bag-o ako lugar nga pangapehan. Sa U.S. abi gina ordinario lang ang pag pangape sa Starbucks.  Yes, tuod ina...hehe.

Upod ko ang akon paka-isa nga si Manang Gloria kag ang co-teacher nya nga si Ms. Jerry, nag pangape kami sa Starbucks, SM City, Bacolod.  Kape kag sugilanon ga sampat gid. 

Lagaw-Lagaw.

Kon ikaw turista kag limitado ang imo inoras sa Bacolod, pagkatapus pangape sa aga, pwede ikaw ka lagaw-lagaw sa Punta Taytay.  May bag-o nga resort nga ang iya ngalan Resort Negrense. 

Lagaw2 sa Resort Negrense upod ang akon eldest nga si Farah nga nag bakasyon lang halin sa Guam, U.S.A.

Dali lang sa P T & T, amo ina ang Punta Taytay.  Mga 30 minutos nga tiyog makita mo na ang kabilugan nga Resort Negrense.  

Sa Forest Park sa Taculing nag lagaw ang akon mga apo nga taga Guam, USA, si Aaron kag Emi upod ila Mommy si Farah. 

Paghalin sa Resort Negrense, pwede ka maka padayon sang lagaw-lagaw sa  Forest Park.  Sa sulod sang 30 minutos pwede mo na Makita ang kabilugan nga Forest Park.  Kon luyag mo, pwede ka maka "merienda" diri okon pwede ka maka panyaga kay may restaurant sila.

PANYAGA.

Sa ti-on sang panyaga pwede kamo maka kadto sa May's Garden sa Pahanocoy.  Ang May's Garden nahamtang sa higad sang highway nga Araneta Street padulong sa Sum-ag.

Panyaga sa May's Garden, Pahanocoy. Mommy Div, Marlyn, Gab2, Moi, Carl, Ging2 and Rox. 

Madamo ang pagkaon nga pwede nimo ma pili-an sa ila estante.  Mga organic tanan ang ila gina baligya nga pagkaon.  May manok, pork, vegetables, nagka lain-lain nga mga juice, kag ang sikat ang "black rice". 

Sang una nga tyempo sang mga Dynasties didto sa China, ang Emperador kag ang iya Pamilya lamang ang pwede mag kaon sang Black Rice, siling sang taga May's Garden. 

Tapus panyaga, pwede ka pa maka lagaw sa Pahanocoy, sa lugar ni Atty. John Orola nga gina tawag Oroland.  May bag-o nga development didto katulad sang subdivision para sa mga OFW, kag para man sa iban nga gusto mag puyo sa ma tawhay kag malinong nga komunidad. 

Ang Oroland may Shrine of the Sacred Heart of Jesus kag Station of the Cross.

Sa sini nga pag lagaw didto, yara si Atty. John N. Orola, ang amon abyan halin pa sang una nga amo ang tag-iya sang Oroland. 

Nag posing ako lang isa, nalipat ako nga ang tag-iya sang Oroland, Atty. John Orola, ara gali sa unhan...haha...Salamat gid JNO sa Van mo...enjoy kami tiyog2 upod sa imo...lol.

Karon, kon indi ka mag panyaga sa May's Garden apang gusto mo ang isa ka panyaga nga malayo sa ciudad, pwede ka maka kadto sa Bantug Lake Ranch sa Alangilan.  May restaurant man sila nga naga baligya sang nag ka lain-lain nga putahe.  Pwede ka maka order, katulad sang yari sa idalum nga laragway. Ay, diin ang pagkaon sa picture?  Haha...ga dieta gali ako.  (Hipus lang, busog pa ako sang panginaon, lagaw2 lang kag picture2 ang byahe ko, lol.)

Nag order kami Sinigang nga Isda kag Squid Calamari.  Madamo pa pwede ma order nga pagkaon nga yara sa ila Menu.  Kon luyag ninyo mag merienda madamo ka man sang pwede ma pili-an.  Halimbawa ang ari sa ila listahan.

Ang pag kadto nimo sa Bantug Lake Ranch indi kompleto kon indi ka maka kita sini nga Peacock. Sang pagkadto namon didto, duha ka Peacock ang akon nakita apang wala ako naka kita sang Peahen, ang munga ka Peacock, haha... Kasubo nu?

Pagkatapus lagaw sa Bantug Lake Ranch, pwede mo mapadayon ang lagaw pakadto sa Ruins, malapit sa Barangay Bata.  Sa isa ka bangga pakadto sa Ruins pwede ikaw maka liku.  Sundun mo ang subdivision road tubtub malab-ot nimo ang entrance pa Ruins. 

Ang libot kag pag pa Kodak sa Ruins pwede makuha sa sulod man sang traynta (30) minutos.  Pagka tapus sini pwede ikaw maka rekta sa Victorias Milling Company para mag lantaw sang Cathedral of Our Lady of Immaculate Conception nga yara nahamtang sa Canetown Subdivision, VICMICO, Victorias City.

Ang ini nga Cathedral gina siling nga pinaka daku sa bilog nga Negros Island, apang ini wala mahuman asta subong. Ang iya dagway daw isa na ka daan nga simbahan tungod sang abo sang central nga naga hugpa sa ding-ding sining Cathedral nga nag dugang sa iya uloabuhon nga duag.   

Merienda sang Halo-Halo kag Hamburger. 

Matapus Lagaw ang pila ka duog sa sini nga bahin sang probinsya, pwede man kamo ka merienda sa Cheriza's.  Ini nga kalan-an kag palamahawan, ara lang gid sa kilid sang Cathedral.  Ang ila hamburger masyado ka namit.  Pina kanamit nga hamburger nga akon na tilawan.  Ang isa ka pina kanamit nga hamburger nga akon naka-on amo ato ang gina baligya sa isa ka snack bar sa banwa sang Taytay, malapit sa banwa sang El Nido sa Palawan. 

Ang halo-halo sa Cheriza's manami man, daw parehas sang halo-halo sa El Ideal Bakery sang Silay. 

Nag merienda kami sang Halo-Halo kag Hamburger sa Cheriza, blow-out ni Cousin Gloria Buendia upod si cousin Rebeck, Rosette kag hubby Toto Roming nga amo ang nag drive sa amon lagaw. 

Pagka tapus merienda sa Cheriza's pwede ikaw maka padulong sa Manapla para mag bakal sang Manapla Puto kag Pinasugbo kag subong man mag bisita sa St. Roch Church okon mag labay lang sa Gaston Mansion sa Hacienda Santa Rosalia kag mag Lagaw sa Balulan Beach. 

Ini tanan nga kaladtuan pwede ma human asta sa kahapunanon.  

PANYAPON. 

Kag kon palanyaponan ang gina panumdum, ang pinaka popular ang Manokan Country nga yara sa Reclamation Area kag malapit sa SM City, Bacolod. 

May isa man ka lugar malapit sa Bacolod City New Government Center (NGC) nga gina tawag Market Place sa East Side.  Ari diri ang isa ka kalan-an nga bantug kuno sa Sagay.  Gina tawag ini nga Enting's. 

Kasadya sang amon Panyapon. Nag order ang akon anak si Ging2 Scallops, Lauya nga ang ila tawag Bulalo nga naga aso'2, Chicken BBQ sa akon apo si Gab nga mapisli sa pag kaon, Pasayan nga Ginlugos, haha...gin lusgusan, amo ina, Drinks kag Dessert.  Ga pangita ko ya Macaron Ice Cream Sandwich pero wala sila sina.  Nag enjoy gid kami Ging2, Carl, Marlyn, Mommy Div, Gab2 and Rox. 

Madamo ang ma pili-an nga mga inog order nga pagka-on sa Enting's.  Sa salamputan sang restaurant may ara gina display nga mga seafood. Pwede ikaw maka pili kon ano imo luyag kag ila ini paga lutu-on.  

Ang akon na luyagan sa Enting's ang ila Bulalo. Halos kami tanan na namitan man sang Bulalo kag mainit sini nga sabaw. May chicken inasal man sila para sa mga bata nga indi kauyon sang isda.  

Pagka tapus sang Panyapon, ano pa gid ang pwede nimo ma himo?  Syempre, lagaw liwat.  Madamo nga Bars and Restaurant ang ara sa Market Place sa East

Side sang Villa Angela.  

May mga banda kag mga singers nga ma lingaw gid ikaw kag ang imo mga ka abyanan.

Paseo Verde, Lacson Tourism & Entertainment Strip. Naka bisita ako diri sa isa ka Coffee Shop. 

Sa dalanon sang Lacson, may mga bars and restaurant man nga naga raya sa kabilugan nga kalaba-on sang Lacson Street, ukon ara  sa palibot sini. Gina tawag ko ini nga Tourism and Entertainment Strip. Nga-a?  Kay gina parehas ko ini sa Las Vegas Entertainment Strip nga ara sa kabug-usan nga main street sang Las Vegas ang halus tanan nga mga Bars, Restaurants, Hotels, kag iban pa.  Bisan simbahan okon Chapel nga pwede mapa kasalan kon gusto mo kaslon ikaw sa Las Vegas, U.S.A.  

Diri sa kalabaan sang Lacson Street, ari diri makadtuan ang Bar 21, Diotay's, Pala-Pala, Bascon Cafe, Bob's, kag iban pa.  Ayawan ka lagaw diri sa Lacson Street. 

Ti' ...  tilawi na libot sa Bacolod kag Negros Occidental kay madamo ikaw diri sang ma kadto-an kag makaunan.  Malingaw gid ikaw diri sa Bacolod City.

Sigi na...Lagaw na...halin sa Pangape, Panyaga kag Panyapon.

Seda Hotel at Ayala Capitol Central.

=========================================================

Pwede man nga pagkatapos pangape sa Bacolod maka libot sang makadali sa Provincial Capitol Lagoon, San Sebastian Cathedral kag sa Japanese Shrine for the Filipino-Japanese Soldiers who died during the Second World War. 

Pagka tapos sini, pwede maka derecho sa Bago City kon sa diin madamo sang pwede ma bisitahan nga mga historical sites kag matahom nga mga waterfalls, mountain resorts kag mga heritage house, ilabi na gid ang daan nga sugar mill sang Ma-ao Sugar Central kag mga duma-an nga simboryo kag pag galing sang Tubo' asta mahimo nga Muscovado Sugar okon Brown Sugar. 

 Ang Balay Nga Bato amo ini ang gina tawag nga ancestral house ni General Juan A. Araneta. Ini na hamtang sa Calle Rizal, Bago City.

 Si General Juan Araneta isa sang mga Lideres nga nag tukod sang Cantonal Republic sang Negros matapos ma Declarar nila ni General Aniceto Lacson ang pag sipak sang Negros sa gahum sang mga Katsila sadtong Cinco de Noviembre, 1898. 

Gin declarer man sang National Historical Institute ang Balay ni General Juan Araneta bilang isa ka edificio nga dacu ang bahin sa historya sang Pilipinas.  Gani gin hatagan ini sang isa ka Palatandaan okon Historical Marker sadtong Hunyo 11, 1978. 

(All photos by Henry Libo-on of Touristang Pobre).

* * * * * * * * * * 

Ang Ciudad sang Bago indi lang bahin sang kasaysayan sang isla sang Negros kundi isa man sya ka ciudad nga madamo sang gina pabugal nga mga matahum nga Waterfalls, Mountain Resorts, makasaysayan nga mga Balay, kag manggaran sa mga pumoloyo okon inanak sang Bago nga nangin bantug nga Lideres sa Pilipinas sa patag sang Diplomasya, Ekonomiya, Politica, Sports, kag iban pa.

* * * * * * * *
Ang mga oras sang Pangape, Panyaga, kag Panyapon mahimo matabo sa sulod sang isa ka adlaw gid lamang.  Apang, mahimo nga mangin duha ka adlaw kon ang kada lugar usikan sang malawig nga tini-on, halimbawa sobra isa ka oras.  

• Pwede nga mangin isa ka "running tour".  Na agyan ko ini, gani pwede gid mahimo sa isa lang ka adlaw.  
• Halimbawa, naka experience kami nga aga pa nag pamahaw sa Roli's, pagkatapus pamahaw, nag "running tour" kami sa sulod sang ciudad sang Bacolod kag nagbisita sa nagkalain-lain nga mga tourist spots, nag padayon sa Unfinished Cathedral sa Canetowne sa Victorias kag sa Angry Christ kag didto nag panyaga sa kay Monsgr. Gaston sa iya Gaston Heritage House sa Hacienda Santa Rosalia.  Tapus panyaga, malawig pa ang tyempo, indi bala? Pwede maka labay sa Manapla para mag bakal puto kag pinasugbo. Pagkatapus pwede ka maka derecho pa Silay. Ini nga mga tini-on amo ini sya ang imo mahimo sa pag labay sa El Ideal Bakery, kag sa iban pa nga kaladtuan sa Silay, apang sa pagbalik pa Bacolod, pwede ka man maka labay sa Talisay pa Ruins.  Kag pagbalik sa Bacolod, pwede ka relax gamay kag mag preparar para sa Panyapon. Ti, pwede gid, indi bala? 
• Sa ginatawag nga "running tour", bisitahi ang San Sebastian Cathedral kag lantawa ang isa ka parte sang century old church nga nahamtang sa kilid sang Cathedral. 
• Pag gwa mo sa simbahan, derecho ka sa Plaza kag magbakal Bibingka nga mainit. 

Ang Bacolod Public Plaza isa ka masadya nga lugar nga pwede ma lagawan. May mga flower shops dira kag mga vendors nga naga baligya mga palamahawon parehas sang Bibingka.

Ari sya hu, namit, tinlo, kag mainit ang iya baligya.

Updated on October 10, 2018.
Updated on April 27, 2019. 
Updated on June 6, 2019.

Reviewed on November 3, 2020.